انواع خال و سرطان پوست

مقدمه:

پوست از 3 لایه تشکیل شده است: اپیدرم، درم و بافت زیر جلد  .  اپیدرم بالغین از 3 نوع سلول تشکیل شده است: کراتینوسیت ها، ملانوسیت ها  وسلولهای لانگرهانس. ملانوسیت ها یک نوع سلول متحرک هستند که در دوران جنینی به لایه اپیدرم و نیز فولیکولهای مو مهاجرت می کنند. علت اصلی تعیین کننده رنگ پوست افراد، فعالیت ملانوسیتها( تعداد و کیفیت رنگدانه ها) است . نه تراکم ملانوسیتها.

یکی از اندامک های داخل سیتوپلاسم سلولها، ملانوزوم نام دارد و محلی است که ملانین در داخل سلول ه ملانوسیت ساخته می شود. در مقایسه با پیگمان های سطحی پوست، پیگمان های تیره دارای ملانوزوم هایی هستند که محتوای مقدار زیادی ملانین هستند و این سلولها بزرگ تر هستند.و به کرانوسیت ها تبدیل می شوند.در این مقاله به ملانوسیت و ملانوم ( سرطان سلولهای ملانوسیت) می پردازیم و به سرطان ملانوم و غیر ملانوم پوست که از شایع ترین سرطان ها در سراسر دنیا شناخته شده اند، اشاره می کنیم.

زخمهای ملانوسیتی خوش خیم (خال و کک و مک)

1. Ephelid (Freckels) : کوچک  با محدوده مشخص، ماکولهای پیگمانته فقط در نواحی از پوست که در معرض آفتاب باشد یافت می شود.

2. ماکول های کافه لاته:  با محدوده مشخص، ماکول های یکنواخت قهوه ای روشن تا تیره و یا لک های 2 تا5 سانتی در بالغین. معمولا در وران نوزادی یا کودکی پدیدار می شود.با چندین سندرم دیگر همراه استاما در 10 تا 20 درصد جمعیت های عادی مشاهده می شود.

3. خال های Becker’s : یک طرفه، هیپر پیگمانته ( قهوه ای مایل به زرد تا قهوه ای تیره) اغلب لکه های هیپرتروفیک و یا پلاک های برجسته. معمولادر شانه ها یافت می شود در دوران بزرگسالی پدیدار می شود. ملانوز Becker ، یک توده خوش خیم است و تبدیل آن به نوع بدخیم ، گزارش نشده است.

4. Solar_ lentigo (جوشهای کبدی یا lentigo  پیری) : در معرض تابش اشعه uv قرارگرفتن، در 90% افراد اروپایی بالای 60 سال دیده شده ، اما در آسیا نیز رخ داده است. گرد با محدوده مشخص هستند.بیضی شکل  و یا شکل نامنظم دارند و از نظر رنگ نیز متنوع می باشند( قهوه ای مایل به زرد، فهوه ای تیره و یا سیاه)

5.  ماکول های oral melanotic: در بالغین بالای 40 سال دیده می شود.شایعترین نقاط: خطوط vermilion، دهان، مخاط دهان، و سقف دهان می باشد.بیشتر از 30% ملانوما در حفره دهان در نژاد قفقازی، بیشتر از یک نوع ملانوزیس است که برای چندین ماه  یا چندین سال طول می کشد.

6. ملانوزیس ناحیه تناسلی: خیلی از آنها در لب کوچک یا لب بزرگ  و واژن و حتی سرویکس و نیز مجرای ادراری دیده شده . بطور عمومی ملانوزیس ناحیه ژنیتال بانوان، خوش خیم می باشد.

7. ملانوزیس پوستی: رنگ آبی و یا آبی خاکستری ناحیه لومبوساکرال،  هنگام تولد وجود دارد. در آسیا شایع تر است.معمولا در دوران کودکی از بین می رود و گاهی نیز ادامه می یابد.

8. خال گوشتی ota: به رنگ آبی  یا قهوه ای، یکطرفه و بندرت دوطرفه، در ناحیه صورت. در آسیا و نیز سیاهپوستان شایعتر است.بیشتر تمایل به ظهور در مسیر اول و دوم عصب سه قلودارد.بدخیمی به ندرت مشاهده می شود.گلوکوم(آب سیاه ) در 10% موارد دیده می شود.

9. خال گوشتی Ito: شبیه به خال گوشتی ota است با این تفاوت که بیشتر در ناحیه شانه ها دیده می شوند.

10. خالهای گوشتی آبی رنگ: رنگ آبی یا آبی پررنگ، به شکل پاپول یا ندول، در اطفال و یا بالغین(بیشتر ز 25% میانسالان) . در هرجایی از بدنممکن است رخ بدهد اما اغلب در نواحی دست و پاها و سروصورت واغلب تکی هستند.خالهای آبی کمتز از 1 سانت در نواحی از بدن که از نظر آناتومیکی معمل هستنددیده می شوند و نیاز به برداشتن ندارند.اما خال های آبی سلولار جهت پیشگیری از بدخیمی باید بطور کامل برداشته شوند.

11. خال های ملانوسیتی اکتسابی: معمولا این بیماران 20 تا 40 عدد خال ملانوسیتی دارند .شروع آن با ماکول های قهوه ای یکنواخت، که بتدریج تیره تر می شوندو کمتر از 6 میلیمتر هستند.و بعدها تبدیل به پاپول یا ندول می شوند.خال های قدیمی تر به مرور کمرنگ تر می شوند. سطح آنه در لمس از برجستگی زبر تا کاملا نرم متفاوت است.

نکته: خال های ملانوسیتی مادرزادی که سایز بزرگتر از 1 سانت دارند و یا پراز مو هستند، برطبق موقعیت بافت شناسی شامل:

الف: خالهای junctional: ماکول های قهوه ای تا سیاه  با منشا ملانوسیتی و در محل اتصال اپیدرم و درم هستند.

ب: خال های intra dermal: پاپول هایی به رنگ پوست و یا قهوه ای روشن که منشا ملانوسیتی در درم دارند.

ج: خال های ترکیبی: که پاپول های قهوه ای ترکیب شده با خال های با منشا بافت شناسی junctional& intradermal  هستند.

نکته: بیمارانی که بیشتر از 50 عدد خال ملانوسیتی دارند، 5 برابر خطر ملانوم دارند. اگر بیشتر از 100 عدد خال ملانوسیتی داشته باشند خطر ملانوم 10 برابر است.