رژیم غذایی در عمل جراحی اسلیو:
از عوامل مؤثر كاهش وزن در عمل جراحي اسليو، محدوديتهاي غذايي، تغييرات هورموني و تخليه سريع معده ميباشد.
توجه به تغذيه بيمار قبل از جراحي و پس از آن به جهت حفظ و نگهداري توده عضلاني بدون چربي، در طول دوره كاهش وزن و به حداقل رساندن عوارض جراحي (ريفلاكس يا برگشت غذا، حالت تهوع و اسهال) از اهميت ويژهاي برخوردار است. رژيم غذايي در عمل اسيلو به دو بخش قبل از جراحي و پس از جراحي طبقه بندي ميشود.
رژیم غذایی قبل از حراحی:
-بيماران 6-2 هفته قبل از جراحي، تحت رژيم غذايي مشخص قرار ميگيرند. اين سبك از رژيم غذايي لوله گوارش و كبد بيمار را آماده براي جراحي ميكند و همچنين فرد را براي پذيرش در تغيير شيوه زندگي و نوع رژيم غذايي در طول دوره درمان و پس از آن آماده مينمايد. به همين لحاظ آمادگي6 هفتهاي بيشتر تأثيرگذار است.
-غذاهایي كه در اين دوره 6-2 هفته ميبايستي بيمار از آنها اجتناب كند يا بسيار محدود استفاده كند عبارتند از:
-دسرها و شيرينيجات
-غذاهاي چرب
غذاهاي سرخ شده
نوشابههاي كربناته
الكل
فرآوردههاي شيري پرچرب
شكر و مواد قندي حاوي كربوهيدراتهاي ساده . (در طي اين دوران بيماران به استفاده از مواد غذايي زير توصيه ميشوند: جو دو سر، ماست، پنيرهاي جعبهاي كم چرب، ميوهها و سبزيجات تازه، گوشتهاي بدون چربي، سفيده پخته تخم مرغ (بدون زرده)، ژلههاي بدون شكر، غلات كامل و مكملهاي پروتئيني.)
استفاده از سه وعده غذايي كوچك حاوي پروتئينهاي مناسب كه دو وعده آن حاوي مكملهاي پروتئيني و يك وعده شامل سالادهاي سبزيجات و يا ميوه همراه با گوشت بدون چربي است، توصيه ميگردد.
-بايستي وعدههاي غذايي در زمان مناسب استفاده شود.
-جويدن صحيح و مناسب غذا و استفاده فراوان از آب و اجتناب از نوشابههاي كربناته و قهوه و همچنين عدم استفاده از داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي و داروهاي گياهي و سنتي يك هفته قبل از جراحي و عدم استفاده از هيچ ماده غذايي هشت ساعت قبل از جراحي از موارد قابل توصيه است.
رژيم غذايي در مرحله بعد از جراحي
مرحله اول – مايعات صاف شده
اين مرحله بلافاصله پس از عمل آغاز ميگردد. با وجودي كه بيمار ممكن است حالت تهوع داشته باشد استفاده از مايعات بسيار كم و صاف شده جهت جلوگيري از دهيدراته شدن (كم آبي) بدن توصيه ميگردد. استفاده از اين مايعات تا 48 ساعت ادامه مييابد. رژيم غذايي در اين مرحله شامل:
آب، چاي سبز، آب گوشت يا مرغ بدون چربي و صاف شده، نوشيدنيهاي يخي با شيريني طبيعي (بدون افزدون شكر)، نوشابههاي غير كربناته و نوشابههاي بدون كافئين؟!! (كه در اين زمينه هنوز به تحقيقات بيشتري نياز ميباشد).
مايعات در حجم كم و به آهستگي بايد مصرف شوند و قبل از احساس پري معده متوقف گردند.
دريافت مايعات فراوان از طريق (ني) ميتواند منجر به افزايش حجم معده شود.
مرحله دوم – نوشيدنيهاي پروتئينه
در اين مرحله كه دو هفته پس از جراحي ميباشد، بيمار هنوز قادر به دريافت غذاهاي پوره و يا جامد نميباشد لذا دريافت مايعات حاوی 80-60 گرم پروتئين روزانه توصيه ميگردد. مايعات توصيه شده در اين مرحله عبارتند از:
آب گوشت، چاي سبز، آب، آب ميوهها و آب سبزيجات بدون نكتار، سوپ صاف شده، سوپهاي حاوي كرمهاي كم چرب، شير سويا، شير سرشير گرفته شده، ماست كم چرب، ژلاتينهاي بدون شكر و نوشيدنيهاي پروتئينه.
مرحله سوم – غذاهاي پوره شده و نرم
اين مرحله كه 8-3 هفته پس از جراحي شروع ميشود، استفاده از غذاهاي كمكي كودكان و يا پوره و بسيار نرم توصيه ميگردد. از مصرف غذاهاي تكه تكه شده و يا كمي سفت خودداري كنيد، زيرا تكههاي غذا در محل ورودي به ابتداي معده گير كرده و منجر به دردهاي شكمي و حالت تهوع و استفراغ ميشوند.
در اين دوره استفاده از غذاهایي كه كاملاً نرم و آميخته شده و بافت يكنواختي را دارند توصيه ميگردد. مواد غذايي توصيه شده در اين مرحله شامل:
گوشت ماكيان وگوشت قرمز كاملاً نرم و پوره شده، تن ماهي با مايونز كم چرب، پوره ميوهها و سبزيجات بدون پوست، پوره ماهي، مخلوط ميوههاي بدون پوست و پوره شده (موز، هلو و انبه)، سس سيب شيرين نشده و ماست.
استفاده از نوشيدنيهاي پروتئينه در بين سه وعده غذايي توصيه ميگردد.
مرحله چهارم – غذاهاي با بافت نرم
در اين مرحله كه 12-9 هفته پس از جراحي آغاز ميشود، بيمار قادر به دريافت غذاي نرم ميباشد. در اين مرحله توصيه ميشود از افزودن شكر و چربي به رژيم غذايي خودداري گردد. مواد غذايي در اين مرحله شامل:
پنيرهاي جعبهاي كم چرب، بلغور جو دو سر، سبزيجات پخته و مخلوطي از سبزيجات نرم، پودينگهاي بدون شكر، ماهي پخته بدون تيغ، خاگينه، كنسرو ميوهها، تكههاي نرم ميوه تازه، كنسرو سبزيجات، غلات در صورت تحمل، قطعات و تكههاي ترد و نازك گوشت و جايگزينهاي گوشت (تخم مرغ و پنير).
هر وعده غذايي شامل تكههاي كوچكي از غذاست كه زمان مناسب هر وعده 30 دقيقه بوده و فاصله بين وعدهها 5-4 ساعت ميباشد و بدين ترتيب با تغيير يافتن شيوه دريافت غذا، فرد وارد مرحله جديدي از زندگي خود ميشود.
مرحله پنجم – رژيم غذايي نرمال يا معمولي
در اين مرحله كه 4 ماه پس از جراحي ميباشد، بيمار تقريباً قادر به تحمل يك رژيم غذايي معمول و نرمال است و در آن استفاده از گوشتهاي بدون چربي، تخم مرغ آب پز، ميوه، سبزيجات و غلات توصيه ميگردد.
برنج، ماكاروني، پاستا يا نان ممكن است هنوز در اين مرحله به خوبي تحمل نشوندكه به دليل مقادير بالاي نشاسته ميباشد و بهتر است كه محدود شوند. در اين دوره فرد ميبايستي 6-5 بار در روز وعدههاي غذايي بسيار كوچك دريافت كند كه اين وعدههاي غذايي با رعايت فاصله زماني مناسب و برنامه ريزي شده ميباشد. كاهش وزن به اين علت رخ ميدهدكه بيمار نميتواند مايعات و جامدات را همزمان با هم مصرف كند.
دريافت وعدههاي كوچك غذا، جويدن مناسب و تشويق بيماران به ادامه رژيم غذايي و مراجعه به مشاور تغذيه از اهميت ويژهاي برخوردار هستند.
مرحله ششم – رژيم غذايي كامل
اين مرحله كه 2 سال پس از جراحي ميباشد مقدار كالري دريافتي فرد به ميزان 800-600 كيلو كالري در روز محدود ميباشد بيشترين كاهش وزن در طي يك سال اول پس از جراحي اتفاق ميافتد.
بيماراني كه تحت عمل جراحي اسليو (Sleeve) قرار ميگيرند از نظر تحمل دريافت غذا در سطوح مختلفي قرار ميگيرند و با توجه به اين تفاوت، اضافه كردن مواد غذايي يا محدود كردن آنها از فردي به فرد ديگر متفاوت است. قبل و بعد از جراحي رعايت رژيم غذايي مشخص، به كاهش وزن بيشتر بيمار كمك ميكند و از دوباره وزن گرفتن وي جلوگيري مينمايد. همين طور ديده شده است كه مقادير مناسب كاهش وزن زماني كه دريافت كالري به 1200-1000 كيلو كالري در روز افزايش مييابد، اتفاق ميافتد.
اين دسته از افراد كه تحت جراحي اسليو قرار ميگيرند در طول زندگي خود فقط قادر به دريافت وعدههاي بسيار كوچك غذا ميباشند و از مصرف غذاهاي پر كالري، نوشيدنيهاي كربناته و غيره ميبايستي جداً خودداري كنند.
پروتئين مورد نياز
ميزان پروتئين مورد نياز 80-60 گرم در روز و يا 1/2-5/1 گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن ايدهآل بدن يا 91/0 گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن مناسب بدن ميباشد.
دريافت 30 گرم پروتئين در هر وعده غذايي توصيه ميگردد، چون منجر به نگهداري عضلات بدن ميشود و نقش مهمي در سلامتي و احساس سيري بر عهده دارد.
منابع غذايي پروتئيني با حداقل مقدار كالري شامل مرغ، توفا، شير بدون سرشير، لوبيا و كره بادام زميني ميباشد.