امروزه اگر در راهروی مربوط به نوشیدنی های یک فروشگاه قدم بزنید، طیف وسیعی از نوشابه های ورزشی را می بینید که  ممکن است از خود بپرسید که آیا سالم هستند؟

این نوشابه ها، نوشیدنی های شیرین شده با شکر هستند که محتوی آب  و سدیم و پتاسیم و  رنگ ها و طعم های مصنوعی هستند.این نوشیدنی ها برای ورزشکارانی توصیه می شود که ورزشهای سنگین و طولانی و بیشتر از 60 دقیقه اجرا می کنند. برای این قبیل ورزشهای سنگین این نوشابه ها انرژی لازم را فراهم کرده  و از دهیدراتاسیون (کم آبی) جلوگیری می کند. نوشابه اهی ورزشی بطور معمول حاوی آب و الکترولیتها (بخصوص سدیم و پتاسیم ) برای تامین آب ، و کربوهیدرات برای تامین انرژی هستند.

این نوشابه ها در سال 1960  برای جایگزینی مایعات و تامین انرژی در ورزشهای سنگین و طولانی مدت ، ابداع شدند. از دیدگاه فیزیولوژیک، آنها برای تامین کربوهیدرات  بعنوان منبع انرژی  در ورزشهای سنگین بالای 60 دقیقه سودمند هستند زیرا وقتی ما شروع به ورزش می کنیم، عضلات  از کربوهیدرات برای تامین انرژی استفاده می کنند . اما این منبع بعد از 90 دقیقه تمام می شود و پس از آن عضلات شروع به سوختن چربی برای تامین انرژی می کندد. این کربوهیدرات برای سوختن کافی نیست و بنابراین سرعت  در ورزش پایین می آید و دریافت مقداری کربوهیدرات  در حین ورزش  از یک منبع خوب مثل نوشابه های ورزشی ، یک منبع مازاد از سوخت را فراهم می کند که اجازه می دهد کربوهیدرات همچنان به سوختن ادامه دهد.

برای افراد عادی که بطور اتفاقی ورزش می کنند، نیاز به این نوشابه ها نیست زیرا نیاز به مایعات با خوردن آب فراهم شده و بطور معمول ما انقدر عرق نمی کنیم که حجم زیادی از الکترولیتها را از دست بدهیم. در کل، اگر برای کاهش وزن ورزش میکنیم ، نوشیدن نوشابه های ورزشی باعث می شود نیاز داشته باشیم که نیم ساعت یا بیشتر در باشگاه بمانیم و ورزش کنیم.

یک تحقیق ملی در دانش آموزان دبیرستانی  نشان داد که کمتر از 20% دانش آموزان ورزشهای سنگین و حرفه ای انجام می دهند و بسیاری از این نوشیدنی ها پاسخ خوبی روی سلامت آنها ندارند.

زمانی که فعالیت بدنی چشمگیری نداریم، این نوشیدنی ها مقدار زیادی سدیم و شکر اضافه غیر لازم را فراهم می کنند.خیلی از آنها 32 اونس حجم دارند و محتوای 56 گرم شکر که معادل 14 قاشق مرباخوری است، هستند که این مقدار بیشتر از حداکثر میزان مجاز مصرف است.مطالعات نشان داده که این مایعات باعث اضافه وزن و چاقی در بالغین و اطفال می شود.

بطور کلی،  بطری های بزرگ 480 میلی گرم سدیم دارند که معادل 5/1  نیاز روزانه شخص می باشد.این رقم چشمگیر است زیرا افزایش مصرف سدیم ممکن است باعث افزایش فشارخون  و در نتیجه بیماری های قلبی شود.

نتایج تحقیقات به عمل آمده ، نشان می دهد که استفاده از این نوشابه ها در کودکان باعث افزایش خطر چاقی می شود. پس توصیه می شود مصرف آن در کودکان متوقف شود. بچه ها قبل و بعد از ورزش آب بنوشند و فقط در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب  و ورزش بیشتر از 1 ساعت و به مقدار خیلی کم استقاده کنند.

در نهایت ، دانشمندان رابطه بین مصرف نوشابه های ورزشی و افزایش خطر پوسیدگی مینای  دندان را اثبات کرده اند. خیلی از این فراورده ها بر پایه اسیدهای میوه هستند و باعث پوسیدگی مینای دندان می شوند.پوسیدگی دندان ، یکی از بیماریهای مزمن شایع در اطفال بین 5 تا 17 سال می باشد  و اخیراً به عنوان مشکل سلامت دندان معرفی شده است.

علی رغم مضر بودن و بی فایده بودن این نوشابه ها، فروش آنها در سالهای اخیررو به افزایش داشته، علاوه برآن مصرف نوشابه های کربناته در مدارس سرانجام کاهش یافته و همزمان 70% مصرف نوشابه های ورزشی توسط جوانان افزایش یافته است.

در هر صورت اگر شما مردد هستید بین آب و نوشابه ورزشی یکی را انتخاب کنید،راهنمای زیر به شما کمک می کند:

    •برای کاهش وزن ورزش می کنید.

    •کمتر یا مساوی 1 ساعت ورزش می کنید.

    •متحمل ورزشهای سنگین بیشتر از 90 دقیقه میشوید.

    •زمانیکه رقابت و نتیجه مسابقه برای شما مهم است و شما باید بهترین اجرای خود را ارائه دهید،مقادیر کم این نوشیدنی ها هر 10 تا 15 دقیقه به شما انرژی داده تا سخت تر کار کنید.

همچنین این نوشابه ها را با نوشابه های انرژی زا اشتباه نگیرید. نوشابه های انرژی زا  حاوی کافئین و گیاهان مختلف و مکمل ها هستند و توسط FDA تایید نشده اند.

وقتی برای مصرف یک نوشابه ورزشی تصمیم می گیرید، بدانید که همه آنها مثل هم نیستند و ترکیبات مختلفی دارند.در جدول ذیل جزئیات و محتویات چندین نوع نوشابه ورزشی آورده شده است:

همچنین اگر شما خواستید مایعات بنوشید می توانید از آبلیمو، شربت آبلیمو وآبمیوه ای طبیعی و کم کربوهیدرات و در نهایت قدیمی ترین و سالم ترین نوشیدنی، یعنی آب را انتخاب کنید.